ΠΡΟ-ΜΕΛΕΤΗ ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΠΟΤΑΜΙΟΥ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΓΕΡΜΑΝΟΥ

H ΑΝΑΓΚΗ

Οι δύο λίμνες των Πρεσπών είναι γνωστές για τα εννιά ενδημικά είδη ψαριών τους. Είδη που έχουν εξελιχθεί ώστε να αναπαράγονται σε τρεχούμενα νερά, ενώ η πέστροφα των Πρεσπών ζει μόνιμα στο ποτάμι του Αγίου Γερμανού. Για αιώνες, ο κλάδος του ποταμού που κατέληγε στη λίμνη Μικρή Πρέσπα κάλυπτε τις ανάγκες αναπαραγωγής των ενδημικών ψαριών. Όμως, τη δεκαετία του 1930, ο κλάδος που κατέληγε στη Μικρή  Πρέσπα φράχτηκε και η μορφολογία της λεκάνης απορροής του ποταμιού τροποποιήθηκε, για να εξυπηρετήσει ανάγκες άρδευσης. Παράλληλα, για πολλούς λόγους, συμπεριλαμβανομένης της κλιματικής αλλαγής, ο ευτροφισμός έχει αυξηθεί και στις δύο λίμνες, επηρεάζοντας σημαντικά τους πληθυσμούς των ενδημικών ψαριών.

Η ανάγκη αποκατάστασης του ποταμιού του Αγίου Γερμανού, προκειμένου να ανακτήσει τις οικολογικές του λειτουργίες, να εξυπηρετήσει τη βιοποικιλότητα και να διασφαλίσει τη βιώσιμη χρήση νερού, έχει αναγνωριστεί ως προτεραιότητα σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Οι προϋπάρχοντες ποτάμιοι οικότοποι ωοτοκίας πρέπει να αποκατασταθούν, ώστε να συμβάλουν στην αύξηση της αναπαραγωγής των ψαριών, ενώ τα καθαρά νερά του ποταμού θα βελτιώσουν σημαντικά την ποιότητα νερού στην Μικρή Πρέσπα.

ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

Το πρόγραμμα στοχεύει στην ολοκλήρωση του προ-σχεδίου αποκατάστασης του ποταμιού, μέσω μιας συμμετοχικής διαδικασίας, με απώτερο σκοπό το όφελος των ενδημικών ψαριών της περιοχής. Η διαδικασία προβλέπει την ουσιαστική συμμετοχή όλων των ενδιαφερόμενων τοπικών, περιφερειακών και εθνικών φορέων στη διαμόρφωση του σχεδίου αυτού.

Το πρώτο βήμα είναι η απόκτηση γνώσεων και η προετοιμασία για συζήτηση και λήψη αποφάσεων (περιλαμβάνοντας ζητήματα τεχνικά, κοινωνικά, οικονομικά, περιβαλλοντικά, διασυνοριακά, αλλά και θεσμικά και νομικά). Προς την κατεύθυνση αυτή, θα πραγματοποιηθεί μια λεπτομερής υδρο-γεωμορφολογική ανάλυση και μία προκαταρκτική μελέτη σκοπιμότητας, για την αποκατάσταση του ποταμιού και της σύνδεσής του με τη Μικρή Πρέσπα (συμπεριλαμβανομένης ανάλυσης κόστους-οφέλους).

Η διάδοση της γνώσης που θα προκύψει και ο διάλογος θα αυξήσουν τη δημόσια υποστήριξη και συμμετοχή, επιτρέποντας τη διαμόρφωση βιώσιμων παρεμβάσεων. Τα προτεινόμενα μέτρα αποκατάστασης θα στοχεύουν στο να ωφελήσουν το υδάτινο οικοσύστημα, τα εννέα ενδημικά είδη ψαριών, αλλά και τις ανθρώπινες δραστηριότητες, μέσα από τη βελτίωση των υδάτινων πόρων. Δεδομένου ότι μιλάμε για μία λύση βασισμένη στη φύση, που καλείται να αντιμετωπίσει τις κοινωνικές προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής, της περιβαλλοντικής υποβάθμισης και της απώλειας βιοποικιλότητας, καθώς επίσης και θέματα οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης, η συμμετοχή του κοινού αποτελεί ζωτικό στοιχείο του προγράμματος. Γι’ αυτό και θα γίνει λεπτομερής χαρτογράφηση των απόψεων των ενδιαφερόμενων φορέων σε εθνικό και διασυνοριακό επίπεδο αλλά και ανάλυση του νομικού πλαισίου και των ρυθμίσεων που προκύπτουν.